Wojna w Ukrainie, napięcia na Bliskim Wschodzie, niestabilność cen energii i surowców – to wszystko sprawia, że coraz więcej przedsiębiorców w Polsce zastanawia się nie nad tym, czy nadejdzie kolejny kryzys, ale czy ich firmy są na niego przygotowane.
„W czasie niepewności gospodarczej to nie największe firmy przetrwają, tylko te najbardziej elastyczne – finansowo przygotowane na scenariusze kryzysowe – przekonuje Marta Kobińska, ekspertka finansowa, właścicielka marki Create the Flow, zewnętrzna dyrektor finansowa. „Kryzys obnaża słabości, ale też nagradza tych, którzy wcześniej zadbali o płynność i strategię finansową”
Niepewność geopolityczna uderza w stabilność finansową firm
Z danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, że aż 62% przedsiębiorców z sektora MŚP obawia się w tym roku negatywnego wpływu sytuacji geopolitycznej na ich działalność. Co trzeci deklaruje, że ogranicza inwestycje, a ponad połowa przyznaje, że ich koszty działalności wzrosły o ponad 20% w ciągu ostatnich 18 miesięcy. Największe obawy budzą rosnące ceny energii, przerwane łańcuchy dostaw i spowolnienie konsumpcji. Do tego dochodzi presja płacowa i coraz rudniejszy dostęp do kredytowania.
„Wielu przedsiębiorców żyje z dnia na dzień, reagując dopiero wtedy, gdy pojawia się problem z płynnością. Tymczasem planowanie finansowe nie jest luksusem – to narzędzie przetrwania. Dobrze przygotowany budżet i rezerwy finansowe potrafią być tarczą ochronną w czasach zawirowań” – mówi Marta Kobińska.
Między rozwojem a ryzykiem
Sektor małych i średnich przedsiębiorstw generuje niemal 50% polskiego PKB i zatrudnia blisko 7 milionów osób, ale jego odporność finansowa jest wciąż ograniczona. Według danych Krajowego Rejestru Długów zadłużenie firm w Polsce przekroczyło 11 miliardów złotych, a liczba niewypłacalności w 2024 roku wzrosła o 27% r/r. „Z ostatniego raportu Intrum European Payment Report wynika, że polscy przedsiębiorcy średnio 64 dni robocze w roku poświęcają na odzyskiwanie należności – to równowartość trzech miesięcy pracy, które nie przynoszą zysku” – przypomina Marta Kobińska. „To są ukryte koszty, których właściciele często nie dostrzegają. Nie chodzi tylko o windykację – to utracona energia, zasoby, czas i brak możliwości inwestowania. Brak strategii finansowej sprawia, że firmy zamiast rosnąć, walczą o przetrwanie” – tłumaczy ekspertka.
Jak przygotować firmę na kryzys – 5 kluczowych działań
Według Marty Kobińskiej, każda firma – niezależnie od wielkości – może wdrożyć podstawowe mechanizmy zabezpieczające:
1. Scenariusze finansowe – przygotowanie kilku wersji budżetu: optymistycznej, realistycznej
i kryzysowej.
2. Poduszka płynności – utrzymywanie rezerw gotówkowych na min. 3 miesiące stałych kosztów.
3. Monitorowanie należności – wdrożenie systemu kontroli płatności i limitów kredytowych dla kontrahentów.
4. Optymalizacja kosztów – identyfikacja obszarów, w których możliwe jest obniżenie kosztów bez utraty jakości.
5. Dane zamiast intuicji – decyzje finansowe oparte na raportach, nie na „przeczuciu”.
„Świadomość finansowa w MŚP jest wciąż niska. Większość decyzji podejmowana jest intuicyjnie, często na podstawie stanu konta, a nie realnych wyników. Tymczasem w danych księgowych kryje się 80% informacji, które mogą uratować firmę” – podkreśla ekspertka.
Finanse jako tarcza, nie hamulec
Finanse często kojarzą się przedsiębiorcom z ograniczeniami – tabelkami, kontrolą kosztów, ostrożnością. Tymczasem dobrze zarządzane finanse są fundamentem rozwoju.
„Finanse to spoiwo całej organizacji. W czasach niepewności globalnej przedsiębiorca musi wiedzieć, gdzie zarabia, gdzie traci i ile czasu przetrwa bez przychodów. Tylko wtedy może świadomie planować inwestycje i rozwój, a także mieć szansę, by przetrwać zawirowania niepewnych czasy” – podsumowuje właścicielka Create the Flow.
Marta Kobińska – zewnętrzna dyrektor finansowa / Create the Flow – ekspertka finansowa z ponad 25-letnim doświadczeniem w księgowości i finansach w firmach polskich i międzynarodowych. Specjalizuje się w kompleksowym wsparciu finansowym, optymalizacji kosztów i poprawie płynności firm. Pod marką Create the Flow działa jako fractional CFO – oferując doradztwo dla firm, które potrzebują profesjonalnego zarządzania finansami bez zatrudniania dyrektora finansowego na pełen etat. Marta Kobińska jest także właścicielką marki Bezpieczna Finansowo, wspierającej kobiety w budowaniu niezależności finansowej, oraz prezeską Fundacji Bezpieczni Finansowo, edukującej młodzież zagrożoną wykluczeniem społecznym. Patrzy na finanse holistycznie, łącząc doświadczenie biznesowe z misją wzmacniania bezpieczeństwa finansowego kobiet i firm.
Więcej na https://createtheflow.pl
